Mensensmokkel van Syrische alleenstaande minderjarige vreemdelingen

Nederland staat sinds 2019 in de top drie van landen in Europa als het gaat om het aantal eerste asielaanvragen van Syrische amv’s. Sinds 2020 vormen de Syrische amv’s ongeveer de helft van de totale instroom van amv’s in Nederland. De instroom van Syrische amv's gaat gepaard met signalen mensensmokkel. Dit heeft voor het EMM de aanleiding gevormd om in meerdere fasen onderzoek te doen naar dit fenomeen. Daarbij is ook aandacht geweest voor signalen mensenhandel, omdat amv's door hun minderjarigheid en vermoedelijke schulden bij hun smokkelaars onderweg en in Nederland kwetsbaar zijn voor slachtofferschap mensenhandel.

Een jongen, gezien vanaf zijn rug, kijkt door een hek van een vluchtelingenopvang
Beeld: ©EMM

Reisroute en bestemming

Uit de onderzochte dossiers van Syrische amv’s blijkt dat de meeste amv's verklaren van Syrië naar Turkije en Griekenland te zijn gereisd, waarna zij veelal via de Balkan, Oostenrijk en Duitsland naar Nederland zijn gereisd. Ze zijn vaak met de auto of te voet uit Syrië vertrokken, en meestal per auto of trein Nederland ingereisd. Nederland is vaak de beoogde eindbestemming. Meestal wordt de oorlog in Syrië genoemd als reden voor de asielaanvraag. Maar ook de mogelijkheden die Nederland biedt voor gezinshereniging en studie en het ontwijken van de dienstplicht in Syrië zijn voor de amv's redenen geweest om naar Nederland te komen.

Identiteitsdocumenten

Syrische amv’s reizen overwegend met Europese documenten naar Nederland. Daarbij maken ze gebruik van valse en vervalste documenten, maar ook van look-a-like documenten (documenten van een ander met een gelijkende foto). Uit verklaringen van de amv’s blijkt vaak dat deze documenten door derden aan hen zijn verstrekt. Onderweg naar of bij aankomst in Nederland hebben ze zich van deze documenten ontdaan. In Nederland identificeren ze zich met Syrische documenten, tijdens het identificatieproces zijn ook valse of vervalste Syrische documenten onderkend.

Hulp van reisagenten

Vrijwel alle onderzochte Syrische amv’s hebben verklaard dat zij bij hun reis naar Nederland hulp hebben gehad van een reisagent of smokkelaar. Uit de verklaringen blijkt vaak geen voor de opsporing bruikbare informatie over de identiteit van de reisagent of smokkelaar. Daarnaast is er sprake van slechts enkele signalen mensenhandel van Syrische amv’s. Deze signalen hebben betrekking op uitbuitingssituaties tijdens de reis naar of na aankomst in Nederland.

De onderzoeksbevindingen zijn vastgelegd in een tactisch intelligence beeld met de rubricering Departementaal Vertrouwelijk. Dit document is voor de partnerorganisaties van het EMM te raadplegen via de besloten digitale werkomgeving (DWO) van het EMM.