Mensensmokkel en arbeidsuitbuiting van Oezbeekse vreemdelingen in Nederland
De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft meldingen ontvangen over arbeidsuitbuiting van een grote groep Oezbeekse vreemdelingen in Nederland. De Oezbeken zouden door middel van door andere Europese landen afgegeven visa naar Nederland worden gehaald en in de bouwsector worden uitgebuit. Het EMM heeft op basis van beschikbare informatie van zijn partnerorganisaties een operationele analyse uitgevoerd en de tactische bevindingen vastgelegd.
Toegang tot het Schengengebied en Nederland
Uit de analyse blijkt dat Oezbeekse vreemdelingen in voertuigen met buitenlandse kentekens naar Nederland zijn vervoerd. De meeste Oezbeekse vreemdelingen zijn bij staandehouding in het bezit van een (verlopen) D-visum dat is afgegeven door Polen, Litouwen, Letland of Estland. Als een vreemdeling geen rechtmatig verblijf heeft in het Schengengebied, maken chauffeurs, woningverhuurders en werkgevers zich mogelijk schuldig aan mensensmokkel (hulp bij wederrechtelijke toegang, doorreis of verblijf).
Verblijf en arbeid in Nederland
Veel Oezbeekse vreemdelingen hebben zich in Nederland ingeschreven in de Registratie Niet-ingezetenen (RNI). Controlerende instanties hebben geen zicht op (tijdelijke) verblijfadressen van niet-ingezetenen. Door inschrijving in de RNI wordt een Burgerservicenummer (BSN) verkregen, waarmee toegang wordt verkregen tot de Nederlandse arbeidsmarkt. Op basis van enkel een D-visum is het verrichten van arbeid in Nederland niet toegestaan, maar de aangetroffen Oezbeekse vreemdelingen blijken hier werkzaam te zijn in de bouwsector. Oezbeken maken nauwelijks gebruik van Nederlandse verblijfsprocedures voor buitenlandse arbeidskrachten.
Kwetsbaar voor arbeidsuitbuiting
Illegale arbeid en verblijf maakt vreemdelingen kwetsbaar voor arbeidsuitbuiting. Deze kwetsbaarheid wordt vergroot wanneer sprake is van afhankelijkheid van de werkgever. Daar is hier sprake van, bij staandehoudingen is gebleken dat paspoorten van Oezbeken soms in het bezit zijn van werkgevers en uit sommige verklaringen blijkt dat Oezbeken hoge bedragen aan werkgevers moeten afstaan voor huisvesting.
De onderzoeksbevindingen zijn vastgelegd in een tactisch intelligence beeld met de rubricering Departementaal Vertrouwelijk. Dit document is voor de partnerorganisaties van het EMM te raadplegen via de besloten digitale werkomgeving (DWO) van het EMM.